School & Art: Giới thiệu ấn bản mới (2019): “THUẬT NGỮ ÂM NHẠC – VIỆT/ ANH/ Ý/ PHÁP/ ĐỨC” của TS-Nhạc trưởng NGUYỄN BÁCH

GIỚI THIỆU ẤN BẢN MỚI (2019)

“THUẬT NGỮ ÂM NHẠC – VIỆT/ ANH/ Ý/ PHÁP/ ĐỨC”

CỦA TIẾN SĨ-NHẠC TRƯỞNG NGUYỄN BÁCH

Sài Gòn, 06/08/2019 mộc.quốckhanh

1. Sách “Thuật ngữ âm nhạc” phiên bản 2000:

Cách đây 19 năm tức vào giữa năm 2000, khi đi lang thang tới quầy kệ chuyên về âm nhạc trong một nhà sách lớn nổi tiếng Sài Gòn, chúng tôi tình cờ thấy một quyển có nhan đề Thuật ngữ âm nhạc Anh-Đức-Việt của tác giả Nguyễn Bách (NXB Âm nhạc, 2000). Đó là một ấn phẩm dầy khoảng 300 trang, in khổ nhỏ (10 x 18 cm) như kiểu từ điển bỏ túi.

Cầm lên đọc vài trang mục lục và lời nói đầu của tác giả, chúng tôi cảm thấy “kết” và rinh ngay cuốn này về nhà. Lúc đó những đầu sách nghiên cứu về học thuật âm nhạc ở dạng này chưa nhiều, mà chủ yếu vẫn là những tuyển tập in các ca khúc nổi tiếng trong nước hoặc quốc tế.

Bộ sách "Thuật ngữ âm nhạc" với 5 ngôn ngữ
Việt-Anh-Ý-Pháp-Đức của TS-Nhạc trưởng Nguyễn Bách

Về nhà, chúng tôi nghĩ phải chi tác giả làm thêm quyển Thuật ngữ âm nhạc bằng tiếng Pháp và lý tưởng nhất là ba ngôn ngữ Anh-Pháp-Việt được xếp chung với nhau trong một ấn phẩm thì hay biết mấy, vì tính phổ biến của chúng mà chúng tôi cũng đang có nhu cầu muốn học hỏi và đối chiếu nhanh thuật ngữ Anh-Pháp xem như thế nào.

Thật bất ngờ, gần cuối năm 2000 tác giả tung ra tiếp quyển Thuật ngữ âm nhạc Ý-Pháp-Việt, dầy khoảng 400 trang, cũng in khổ nhỏ (NXB Âm nhạc, 2000). Tác giả rất khéo léo khi tách ra hai ngoại ngữ thông dụng Anh-Pháp để bố trí trong hai quyển riêng biệt, tạo hiệu quả trong việc phổ biến công trình của mình.

2. Sách “Thuật ngữ âm nhạc” phiên bản 2011:

Tới năm 2011, tức sau 11 năm kể từ lúc ra mắt lần đầu tiên bộ Thuật ngữ âm nhạc vào năm 2000 và nhận được nhiều góp ý của bạn đọc, Nguyễn Bách đã sửa chữa, bổ sung và biên soạn hai quyển sách đó gộp chung thành một quyển Thuật ngữ âm nhạc với 5 ngôn ngữ Việt-Anh-Ý-Pháp-Đức (NXB Thanh Niên, 2011), dầy hơn 400 trang in khổ lớn hơn (14,5 x 20,5 cm).

Bộ sách "Thuật ngữ âm nhạc" với 5 ngôn ngữ
Việt-Anh-Ý-Pháp-Đức của TS-Nhạc trưởng Nguyễn Bách

Là người viết lời giới thiệu cho ấn phẩm tái bản lần hai của Nguyễn Bách (24/08/2011), chúng tôi nhận thấy bản biên soạn năm 2011 của tác giả rất đáng được hoan nghênh vì:

1. Đóng góp không nhỏ vào việc giúp người Việt tiếp cận với âm nhạc thế giới và ngược lại, tạo điều kiện thuận lợi cho người nước ngoài muốn tìm hiểu âm nhạc Việt Nam.

2. Tác giả đã sáng tạo sử dụng con số làm trật tự chung cho các thứ tiếng. Cách giải quyết này đã đạt được 2 mục tiêu như sau:

§ bình đẳng hóa các ngôn ngữ Việt-Anh-Ý-Pháp-Đức, vì tiếng nào cũng có thể “làm chủ” để tra cứu ra các tiếng khác.

§ đơn giản hóa cho người sử dụng vì không cần phải cầm một quyển tự điển nặng nề với các phần Việt-Anh, Việt-Pháp, Việt-Đức, Việt-Ý... và ngược lại.

Một số điểm nổi bật của ấn bản 2011 so với ấn bản 2000:

1. Tiếng Việt được đặt lên trước bốn ngoại ngữ Anh-Ý-Pháp-Đức, như một sự trân trọng hiển nhiên dành cho tiếng mẹ đẻ.

2. Thu thập hầu hết những từ ngữ thông dụng (ít nhất trong lãnh vực âm nhạc) vào một bộ sách in khổ to thay vì in thành hai tập như trước đây.

3. Ở Bảng tra cứu, các thuật ngữ được ghi chú thêm ký hiệu (V), (A), (P), (Đ), (Ý) để độc giả biết các thuật ngữ đó thuộc ngôn ngữ nào. Việc ghi chú này rất công phu, vì chiếm nhiều thời gian biên soạn tới gần 10.000 thuật ngữ được sắp xếp trong 2284 số mục.

4. Có bổ sung phần âm nhạc truyền thống Việt

Nam

. Cho đến thời điểm đó, chưa có tự điển âm nhạc nào giúp cho việc tra cứu từ tiếng Việt sang các tiếng khác, đặc biệt phần về âm nhạc Việt

Nam

5. Có bổ sung phần nhạc Jazz-Pop-Rock.

Giới thiệu sách "Thuật ngữ âm nhạc" của Nguyễn Bách
Bài: mộc.quốckhanh | Nguồn: Tạp chí Âm nhạc Việt Nam, số 21, 2011)

Dù tác giả khiêm tốn đặt tên ngắn gọn cho quyển sách là Thuật ngữ âm nhạc, nhưng chúng tôi nhận thấy với cấu trúc và độ dầy của quyển sách hơn 400 trang này, có thể gọi đây là cuốn Tự điển Thuật ngữ âm nhạc.

3. Sách “Thuật ngữ âm nhạc” phiên bản 2019:

Sau khi gặt hái nhiều thành công ngoài mong đợi của phiên bản 2011 vì tính học thuật và tính tiện dụng trong tra cứu thuật ngữ đa ngôn ngữ trong một ấn phẩm, Tiến sĩ-Nhạc trưởng Nguyễn Bách không để cho giới nghiên cứu âm nhạc nghiêm túc và đặc biệt là đội ngũ giảng viên dạy nhạc và các học trò của mình tại Trường Âm nhạc B.A.C.H (B.A.C.H Music School, BMS) phải chờ đợi lâu thêm nữa.

Đầu tháng 08/2019, tác giả đã hoàn tất việc sửa chữa, bổ sung và cho tái bản lần ba Thuật ngữ âm nhạc dầy hơn với 450 trang khổ 14,5 x 20,5 cm (NXB Văn hóa - Văn nghệ TP.HCM, 2019). Nếu dành chút ít thời gian và yêu mến âm nhạc nghiêm túc, quý vị sẽ tự mình khám phá ấn phẩm mới này.

Bộ sách "Thuật ngữ âm nhạc" với 5 ngôn ngữ
Việt-Anh-Ý-Pháp-Đức của TS-Nhạc trưởng Nguyễn Bách

Cầm trên tay quyển Thuật ngữ âm nhạc phiên bản 2019 rất trang nhã được chính tác giả ký tặng, chúng tôi xin phép ghi trích đoạn lời giới thiệu của PGS. TS. Trần Thế Bảo:

“Trong lần tái bản thứ ba này, với kinh nghiệm của một nhà nghiên cứu âm nhạc, nhà soạn nhạc, nhà sư phạm và nhạc trưởng, Tiến sĩ Nguyễn Bách đã bổ sung khoảng 300 mục từ liên quan đến chuyên ngành “Công nghệ Âm nhạc” bằng tiếng Anh, có giải thích súc tích, rất tiện cho các bạn trẻ và những chuyên viên muốn học hỏi, ứng dụng công nghệ trong âm nhạc.

Cho đến nay, số từ điển thuật ngữ âm nhạc có lẽ chỉ đếm được trên một bàn tay. Đặc biệt, từ điển có đề cập đến thuật ngữ chuyên ngành công nghệ âm nhạc thì lại càng chưa có. Chúng tôi trân trọng giới thiệu với độc giả công trình độc đáo và tâm huyết của Tiến sĩ Nguyễn Bách, một đóng góp bổ ích, một bạn đường đáng tin cậy cho những ai hoạt động âm nhạc”.

Quyển Thuật ngữ âm nhạc tái bản lần ba này ra mắt với công chúng sau khi Ban giám hiệu BMS và các học viên trẻ tuổi tài năng của trường đoạt tới 12 giải piano quốc tế tại nhà hát Concertgebouw (Amsterdam, Hà Lan) nhân buổi hòa nhạc Winner Concert để trao giải âm nhạc quốc tế Grand Prix Virtuoso Awards 2019 được tổ chức vào giữa tháng 07/2019./.

_______________

moäc . quoáckhanh

(a.k.a. Kingsley Truman Tran)